از ترانسفورماتورهای ابتدایی تا هوش مصنوعی

پست ترانس، محلی برای تبدیل ولتاژ برق و توزیع آن به مناطق مختلف است. این مجموعه از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی اجزای اصلی پست ترانس می‌پردازیم:
۱. ترانسفورماتور: ترانسفورماتور یکی از مهمترین اجزای پست ترانس است که وظیفه تبدیل ولتاژ برق را بر عهده دارد. ترانسفورماتورها در دو نوع افزاینده و کاهنده ولتاژ ساخته می‌شوند. ترانسفورماتورهای افزاینده ولتاژ، برق را با ولتاژ کم به ولتاژ بالا تبدیل می‌کنند تا بتوان آن را در مسافت‌های طولانی انتقال داد. ترانسفورماتورهای کاهنده ولتاژ، برق را با ولتاژ بالا به ولتاژ کم تبدیل می‌کنند تا بتوان از آن در مصارف خانگی و صنعتی استفاده کرد.
۲. کلید قدرت: کلید قدرت برای قطع و وصل جریان برق در پست ترانس به کار می‌رود. کلیدهای قدرت در انواع مختلفی مانند کلیدهای هوایی، کلیدهای روغنی، کلیدهای گازی و کلیدهای خلاء ساخته می‌شوند. هر کدام از این کلیدها مزایا و معایب خاص خود را دارند و در شرایط مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۳. سیستم‌های حفاظتی: سیستم‌های حفاظتی برای حفاظت از تجهیزات پست ترانس در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه و سایر خطرات به کار می‌روند. این سیستم‌ها شامل رله‌ها، فیوزها، سیستم‌های ارت و سایر تجهیزات حفاظتی هستند. رله‌ها وظیفه تشخیص خطا را بر عهده دارند و فیوزها برای قطع جریان برق در هنگام خطا به کار می‌روند. سیستم‌های ارت نیز برای تخلیه جریان‌های اضافی به زمین به کار می‌روند.
۴. سیستم‌های کنترل و نظارت: سیستم‌های کنترل و نظارت برای کنترل و نظارت بر عملکرد پست ترانس به کار می‌روند. این سیستم‌ها شامل تجهیزات مختلفی مانند تابلوهای کنترل، سیستم‌های مانیتورینگ و سایر تجهیزات کنترلی هستند. تابلوهای کنترل برای فرمان به تجهیزات مختلف پست ترانس به کار می‌روند و سیستم‌های مانیتورینگ برای نمایش اطلاعات مربوط به عملکرد پست ترانس به کار می‌روند.
۵. تجهیزات جانبی: علاوه بر اجزای اصلی ذکر شده، پست ترانس از تجهیزات جانبی دیگری مانند سیستم‌های روشنایی، سیستم‌های تهویه، سیستم‌های اعلام حریق و سایر تجهیزات جانبی نیز استفاده می‌کند.
پست ترانس از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. ترانسفورماتور برای تبدیل ولتاژ برق، کلید قدرت برای قطع و وصل جریان برق، سیستم‌های حفاظتی برای حفاظت از تجهیزات، سیستم‌های کنترل و نظارت برای کنترل و نظارت بر عملکرد پست و تجهیزات جانبی برای تکمیل وظایف پست ترانس به کار می‌روند.

در این مقاله به بررسی وظایف و عملکرد پست ترانس می‌پردازیم.
وظایف اصلی پست ترانس:
تبدیل ولتاژ برق: وظیفه اصلی پست ترانس، تبدیل ولتاژ برق به سطوح مختلف ولتاژ مورد نیاز برای مصارف مختلف است. این کار توسط ترانسفورماتورهای قدرت انجام می‌شود. ترانسفورماتورها می‌توانند ولتاژ برق را از فشار قوی به فشار ضعیف و یا از فشار ضعیف به فشار قوی تبدیل کنند.
توزیع برق: پست‌های ترانس برق را از طریق شبکه‌های توزیع به مناطق مختلف مسکونی، تجاری و صنعتی ارسال می‌کنند. شبکه‌های توزیع شامل پست‌های توزیع، خطوط برق، ترانسفورماتورهای توزیع و سایر تجهیزات الکتریکی هستند.
کنترل و نظارت بر شبکه برق: پست‌های ترانس مجهز به سیستم‌های کنترل و نظارت هستند که به منظور پایش و کنترل عملکرد شبکه برق به کار می‌روند. این سیستم‌ها می‌توانند پارامترهای مختلف شبکه مانند ولتاژ، جریان، توان و فرکانس را اندازه‌گیری و رصد کنند.
حفاظت از تجهیزات شبکه: پست‌های ترانس مجهز به سیستم‌های حفاظتی هستند که به منظور حفاظت از تجهیزات شبکه در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه، نقص فنی و سایر خطرات به کار می‌روند. این سیستم‌ها می‌توانند در صورت بروز مشکل، به طور خودکار مدار را قطع کرده و از بروز آسیب به تجهیزات جلوگیری کنند.
عملکرد پست ترانس: پست ترانس به عنوان یک سیستم پیچیده، وظایف مختلفی را در شبکه برق انجام می‌دهد. عملکرد کلی پست ترانس را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:
دریافت برق: پست ترانس برق را از طریق خطوط انتقال و یا پست‌های فوق توزیع دریافت می‌کند.
تبدیل ولتاژ: ولتاژ برق دریافتی توسط ترانسفورماتورهای قدرت به سطوح مختلف ولتاژ مورد نیاز برای مصارف مختلف تبدیل می‌شود.
توزیع برق: برق با ولتاژهای مختلف از طریق شبکه‌های توزیع به مناطق مختلف ارسال می‌شود.
کنترل و نظارت: سیستم‌های کنترل و نظارت، عملکرد شبکه برق را به طور مداوم رصد و پایش می‌کنند.
حفاظت: سیستم‌های حفاظتی در صورت بروز مشکل، به طور خودکار مدار را قطع کرده و از بروز آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کنند.

ورود به محوطه پست ترانس فقط برای افراد مجاز و آموزش دیده با تجهیزات حفاظتی مناسب، مجاز است.
نصب تابلوهای هشدار دهنده و علائم خطر در ورودی و محوطه پست ضروری است.
درب‌ها و حصارهای امنیتی باید به طور دائم قفل و پلمپ باشند.

پرسنل شاغل در پست ترانس باید آموزش‌های لازم در زمینه ایمنی برق، آشنایی با تجهیزات و خطرات موجود در پست را گذرانده باشند.
استفاده از تجهیزات حفاظتی فردی (PPE) مانند لباس عایق، کلاه ایمنی، دستکش و عینک مخصوص برای همه افراد حاضر در محوطه پست الزامی است.
برگزاری دوره‌های بازآموزی و تمرینات دوره‌ای برای ارتقای سطح آمادگی پرسنل ضروری است.

بازرسی و تست دوره‌ای تجهیزات پست ترانس، از جمله ترانسفورماتورها، کلیدها، سیستم‌های حفاظتی و تجهیزات جانبی، باید به طور منظم انجام شود.
ثبت گزارش دقیق از نتایج بازرسی‌ها و اقدام به موقع برای رفع نقص‌ها و مشکلات ضروری است.
استفاده از تجهیزات و ابزارهای مناسب برای تست و عیب یابی تجهیزات پست الزامی است.

سیستم‌های حفاظتی مناسب مانند سیستم ارتینگ، سیستم‌های اطفاء حریق و سیستم‌های هشدار دهنده باید در پست ترانس نصب و به طور مرتب بررسی شوند.
تجهیزات پست باید در برابر عوامل محیطی مانند بارندگی، رطوبت، گرد و غبار و تابش مستقیم خورشید محافظت شوند.
محوطه پست ترانس باید به طور مرتب تمیز و عاری از هرگونه مواد قابل اشتعال باشد.

تدوین و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه برای به حداقل رساندن احتمال وقوع حوادث ضروری است.
تهیه و تجهیز امکانات لازم برای مقابله با شرایط اضطراری مانند آتش سوزی، انفجار و نشت مواد شیمیایی الزامی است.
برگزاری مانورهای دوره‌ای برای ارتقای آمادگی پرسنل در مقابله با حوادث ضروری است.
رعایت نکات ایمنی در پست‌های ترانس، ضامن حفظ جان انسان‌ها، سلامتی محیط زیست و عملکرد صحیح و پایدار این تاسیسات حیاتی است.